رادیو ژیار


«باید مسائل را حل کرد و نه اندیشه‌ها را»

اسعد سلامی: چندی پیش حزب جامعه دمکراتیک (DTP) که حزبی علنی در ترکیه و طرفدار کردهای این کشور است ممنوع اعلام شد. اگر چه که تلاش دو سال پیش دادستانی ترکیه که این حزب را به حمایت از شورشیان کرد متهم کرده بود شکست خورد. گزارش ها حاکی است که رهبران پیشین حزب جامعه دمکراتیک ترکیه، اکنون در حال فراهم کردن زمینه فعالیت خود در قالب دیگری هستند. با طاهر برهون فعال و تحلیل‌گر سیاسی مقیم آلمان در این باره گفت‌وگو کرده‌ام.



نگاهی به وضعیت حقوق بشر در کردستان طی هفته‌ی گذشته
افزایش صدور حکم اعدام برای فعالان کرد

کاوه قاسمی کرمانشاهی: به دنبال صدور احکام اعدام برای ۳ زندانی سیاسی کرد، تعداد زندانیان سیاسی کرد که از سوی دادگاه‌های انقلاب جمهوری اسلامی به اتهام محاربه حکم اعدام دریافت کرده‌اند به ۲۱ تن رسید. سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز در گزارشی که از وضعیت حقوق بشر در ایران منتشر ساخت اعلام کرد حکومت ایران در سال ۲۰۰۹ به بی‌سابقه‌ترین سرکوب طی ۱۰ سال گذشته دست زده است.



در ستایش دیگری

ریبوار سیویلی، ترجمه‌ی شهاب‌الدین شیخی: جان‌باختگان کنونی راه آزادی که‌ ندا نام یکی از آن‌هاست و شاید زمانی کودکی بازمانده‌ از انفال را به‌ آغوش کشیده‌ یا در میان گروه‌های انسان‌دوست در مرزی به‌ یاری مردم‌ام آمده‌ و شاید بعدها نیز در بم به‌ یاد دخترکی یاسمنی کاشته‌ باشد و اکنون در اوج بخشایش در سینه‌ی خیابان سخت و تلخ و در غیاب خداوند جان می‌بخشند، نمونه‌ی متعالی دیگری‌اند.



نگاهی به وضعیت حقوق بشر در کردستان طی هفته‌ای که گذشت
کردستان؛ همچنان زیر سایه‌ی نقض حقوق بشر

کاوه قاسمی کرمانشاهی: صدور حکم اعدام برای یک زندانی سیاسی زن مهم‌ترین و در عین حال بدترین خبر هفته‌ی گذشته بود. شیرین علم هولی به اتهام محاربه از طریق همکاری با حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) از سوی شعبه‌ی ۱۵ دادگاه انقلاب تهران به اعدام محکوم شد. این دختر ۲۸ ساله، اهل روستای دیم قشلاق از توابع شهرستان ماکو در استان آذربایجان غربی است.



درسی از تاریخ معاصر کردستان عراق
نبش قبر، دستاویز قتل یک نسل

عرفان قانعی فرد: گاه در تاریخ معاصر صحنه‏هایی هست که تکرارش در سال‌های پس از آن، انسان را به تفکر وا می‏دارد. گاه تشابه در تکرار موجب تأمل در این گزاره است که تاریخ برای احمق‏‌ها دوبار تکرار می‏شود که گویی از تجربه نخست درسی به‌یاد نمانده. در میان کردهای عراق و تاریخ معاصر آن سرزمین صحنه‏ای رخ داد که آثار خونین آن خاک ایران را هم سرخ کرده و گویی ذوب در قدرت موجب روایت آن حادثه تلخ شد.



گفت‌وگو با عرفان قانعی‌فرد درباره جلد دوم خاطرات جلال طالبانی
معادلات پیچیده تاریخ سیاسی معاصر کردستان

پس از انتشار دو جلد از اثر تحقیقی سه جلدی «پس از ۶۰ سال»، در باره تاریخ معاصر کردستان واکنش‌های متفاوت و بعضا بکری برانگیخته شد. تا جایی‌که بسیاری از منتقدان آن را پروژه‌ای بزرگ نامیدند هم‌راه با چاشنی شیدایی و شور مؤلف. برای نگاهی کوتاه به این اثر، این گفت‌وگوی مبسوط با عرفان قانعی‌فرد، نویسنده‌ی این اثر تهیه شده است. این گفت‌وگو که پیشتر در روزنامه اعتماد به‌صورت خلاصه چاپ شده بود اینک در زمانه به‌صورت کامل منتشر می‌شود.



تشدید فشارها برعلیه کبودوند در زندان اوین

سوسن محمدخانی غیاثوند: حوادث پس از دهمین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری بر وضعیت کبودوند در زندان بی‌تاثیر نبوده است. اعمال فشارها و محدودیت‌ها بر رییس زندانی سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان در حالی صورت می‌گیرد که وی هیچ‌گونه نقش و دخالتی در حوادث پس از انتخابات نداشته است و از تیر ماه سال ۸۶ به جرم «اقدام علیه امنیت ملی از طریق ایجاد یک سازمان حقوق بشری» در زندان به سر می‌برد.



مطالعات امنیتی درباره‌ی کردستان ترکیه
صلح دیرهنگام کردها با حکومت مرکزی ترکیه

عرفان قانعی فرد: آنکارا، پ‌ک‌ک را پدیده‌ی تروریسم و هدایت‌شده از سوریه نامید که با قطع راه پای‌گاه بقاع در لبنان، می‌تواند آن را ریشه‌کن کند. گرچه سوریه برای اوجالان تسهیلات فراهم کرده بود و اوجالان آن را استراتژی می‌نامید اما این پیمان تاکتیکی جز ویرانی و خون‌ریزی برای کردها در آن ایام ثمره‌ای نداشت و شمار تلفات مردم از اوت ۱۹۸۴ تا پاییز ۱۹۹۰ را ۲۰۰۰ نفر می‌دانند.



گفت و گو با فردین مصطفایی، روزنامه‌نگار کرد
روز جوان و چالش‌های پیش رو

محمدرضا اسکندری: ۱۲ مرداد به عنوان روز جوان نام‌گذاری شده است. به همین مناسبت با فردین مصطفایی، روزنامه‌نگار کرد گفت و گو کردم. آقای مصطفایی معتقد است: «در ایران به دلیل ترکیب جمعیت جوان و نبود رشد هماهنگ بخش‌های اقتصادی با آن، آثار عواقب بیکاری موجب نبود تأمین درآمد مناسب برای ادامه زندگی افراد جامعه، افزایش آسیب‌های اجتماعی، افزایش گرایش به اعتیاد و کاهش امید به آینده می‌شود.»



چرایی عدم همراهی کردها با جنبش اعتراضی

سوسن محمدخانی غیاثوند: اگر نبود مشارکت و حضور گسترده‌ی مردم کرد در انتخابات و در پای صندوق‌های رأی و اگر در این دوره نیز مردم کرد و مناطق کردنشین همچون دوره‌های قبل نسبت به مسأله انتخابات در شرایط انفعالی به سر می‌بردند، شاید امروز این سوال با تعجب زیاد مطرح نمی‌شد که چرا کردها در جنبش اعتراضی مردم ایران مشارکتی ندارند؟ فقط در چند روز ابتدایی آغاز اعتراض‌ها، شاهد چند تجمع اعتراض‌آمیز پراکنده در کرمانشاه و یک روز اعتصاب بازار در سقز بودیم. به همین دلیل به سراغ تعدادی از فعالان سیاسی و مدنی کرد رفتم و نظر آنان را جویا شدم.



گفتگو با اجلال قوامی سخنگوی سازمان حقوق بشر کردستان
"نهاد حقوق بشری موضع سیاسی ندارد"

محمدرضا اسکندری: امروز در بعضی از سایت ها فراخوانی به نام نهادهای مدنی و فعالان سیاسی و مدنی در کردستان انتشار یافت که روز سه شنبه را روز اعتصاب عمومی اعلام نموده بود. در این رابطه با اجلال قوامی سخنگوی سازمان حقوق بشر کردستان، یک سازمان حقوق بشری که نام آن در این فراخوان امده است گفتگو کردم. اجلال قوامی میگوید سازمان حقوق بشر کردستان به عنوان یک نهاد حقوق بشری نمیتواند از مردم بخواهد که اعتصاب کنند یا تجمع نمایند، چون این کار در چارچوب کارهای حقوق بشری نیست.



گفت‌وگو با یونس آبسالان نویسنده‌، کارگردان
«مردم خواهان تغییرات بزرگی در ایران هستند»

محمدرضا اسکندری، اسعد سلامی: یونس آبسالان، کارگردان و استاد دانشگاه، درباره‌ی وضعیت دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در استان لرستان‌ می‌گوید: «به‌ طور کلی یک حرکت بسیار جالب و درست در میان قوم لر آغاز شده است. قوم لر که‌ همیشه‌ وامدار نسل ایرانی بوده‌، به‌ شکل خیلی عجیبی کمتر در تصمیم گیری کلان ایران نقش داشته‌ است. در حال حاضر اراده‌ مردمی ظهور کرده‌ که می‌خواهند شخصی را انتخاب کنند که‌ نه‌ تنها به‌ مردم لر و لرستان و ایلام و کهکیلویه‌ و بختیاری و بوشهر و تنگسیر و فراهان و حوزه‌ بزرگ پارس یا زاگرس بزرگ، بلکه‌ به‌ همه‌ ایرانیان خدمت کند.»



گفت و گو با محمد علی توفیقی، روزنامه نگار و عضو شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی است
«موسوی، قولی را نمی‌دهد که نتواند به آن عمل کند»

محمدرضا اسکندری، اسعد سلامی: محمد علی توفیقی، روزنامه نگار و عضو شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی است. در مورد این‌که چرا حزب ایشان، میر حسین موسوی را به عنوان کاندیدا برگزیده است می‌گوید: «استراتژی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی برای این دوره‌ از انتخابات بدین صورت است که‌ ما اوضاع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور را مد نظر قرار داده‌ایم که‌ دچار بحران شده‌ است. برای خروج از این بحران ما معتقدیم که‌ انتخاب آقای موسوی بهترین گزینه‌ است. اگرچه‌ انتخاب قبلی ما آقای خاتمی بود، اما بعد از عدم کاندیداتوری ایشان، ما آقای مهندس موسوی را در نظر گرفتیم.»



گفت و گو با خالد عزیزی، عضو شورای رهبری و سخنگوی حزب دمکرات کردستان
«‌رقابت‌های انتخاباتی، بهترین نوع فعالیت سیاسی است»

محمدرضا اسکندری، اسعد سلامی: بعد از ۳۱ سال که‌ از حاکمیت جمهوری اسلامی می‌گذرد به‌جز دوره‌ اول که‌ احزاب کردستان در انتخابات شرکت کردند، برای اولین بار دو حزب کردستان به‌ نام‌های پاک، پارت آزادی کردستان و حزب دمکرات کردستان در انتخابات شرکت می‌کنند. خالد عزیزی، عضو شورای رهبری و سخنگوی حزب دمکرات کردستان به زمانه می‌گوید: «به‌ این انتخابات مانند یک میدان سیاسی می‌نگریم، که‌ کردها چگونه‌ بتوانند از این فرصت به‌ درستی بهره‌ ببرند و خواسته‌های خود را مطرح کنند زیرا مدت زیادی است که‌ مسأله‌ کردها در تابو قرار گرفته‌ است. ما معتقدیم که‌ بهترین نوع فعالیت سیاسی در حال حاضر رقابت‌های پارلمانی و انتخاباتی است.»



انتخابات‌، اقوام و دمکراسی در گفت و گو با حامد فرازی، نویسنده و عضو جبهه متحد کرد
«برنامه‌های اقتصادی اصلاح‌طلبان، مناسب‌تر است»

محمدرضا اسکندری: در حالی که کمتر از یک هفته به انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است، کاندیداها در مناظرات و رقابت‌هایشان با ارایه‌ی برنامه‌ها سعی در جلب توجه آرای اقشار مختلف دارند. در این میان، مسأله اقوام و قومیت‌‌ها، موضوعی است که برای اولین بار در سخنان برخی کاندیداها به آن اشاره شده است. حامد فرازی، نویسنده و عضو جبهه متحد کرد به زمانه می‌‌گوید: «اقتصاد ایران از مشکلات بنیادی و ساختاری رنج می‌برد یعنی اگر مناسبات دموکراتیک و آزاد در کشوری حاکم نباشد امکان استفاده از ظرفیت متعدد برای بهبود اقتصاد و افزایش تولید ملی وجود ندارد‌. اما اصلاح‌طلبان به لحاظ برنامه و تئوریک شانس بهتری برای ارائه برنامه‌های اقتصادی مناسب‌تر دارند‌.»



گفت و گو با حسین یزدان‌پناه، جانشین دبیر اول پارتی آزادی کردستان (‌پاک‌)
«‌نمی‌توان در شرایط فعلی، تحریم را تجویز کرد»

بعد از ۳۱ سال که‌ از حاکمیت جمهوری اسلامی می‌گذرد به‌جز دوره‌ اول که‌ احزاب کردستان در انتخابات شرکت کردند، برای اولین بار دو حزب کردستان به‌ نام‌های پاک و حزب دمکرات کردستان در انتخابات شرکت می‌کنند. حسین یزدان‌پناه، جانشین دبیر اول حزب پاک به زمانه می‌گوید: «در این انتخابات چند تحول مهم به‌وجود آمده‌ است. اگر قبلاً هم سیستم انتخابات نادمکراتیک بود و هم کاندیداها برنامه‌ آن‌چنانی برای حل مسأله‌ ملی در ایران و به خصوص حل مسأله‌ کرد نداشتند و هیچ اشاره‌‌ای به‌ آن نشده‌ بود، اما مولفه‌ دیگری روی داده‌ است که‌ مسأله‌ ملی در برنامه‌های دو نفر از کاندیداهای اصلاح‌طلب منعکس شده‌ است.»



گفت و گو با دکتر آسو حسن‌زاده، متخصص در حقوق بین‌الملل
«استفاده از پتانسیل انتخاباتی،‌ به عنوان کارت معامله»

محمدرضا اسکندری: علاوه بر فعالان فرهنگی در بین نیروهای اپوزیسیون کرد که هنوز انتخابات را تحریم نکرده‌اند، جلسات در رابطه با برنامه‌های کاندیداهای اصلاح‌طلب مخصوصاً بیانیه‌ی آقای کروبی تشکیل شده است که در روزهای آینده شاهد موضع‌گیری آن‌ها خواهیم بود. دکتر آسو حسن‌زاده در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «کردها در راه زمینه‌سازی برای تحقق اهداف مشروعشان باید از پتانسیل انتخاباتی‌ خود به عنوان یک کارت معامله استفاده بکنند. مبالغه نخواهد بود اگر بگویم در بیانات انتخاباتی، چیزهایی یافت می‌شود که بعضی از نیروها و شخصیت‌های به اصطلاح دمکرات و ترقی‌خواه مخالف رژیم، به آن‌ها پی نبرده‌‌اند.»



گفت و گو با طاهر برهون، روزنامه‌نگار کرد مقیم آلمان
«به همه چیز از روزنه‌ی سیاسی نگریسته‌ایم»‌

محمدرضا اسکندری، اسعد سلامی: عمر نشریات کردی مستقل و غیر حزبی، عقیدتی و دولتی همیشه کوتاه بوده است‌. طاهر برهون، روزنامه‌نگار کرد در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «ما همه چیز را از روزنه‌ی سیاسی نگریسته‌ایم‌، شعر ما‌، داستان ما، روزنامه‌نگاری ما‌، تاریخ ما‌، روانشناسی ما و دنیای ما‌. ادبیات مقاومت ما یکی از غنی‌ترین‌هاست. دین‌، تنها همانی نیست که پیامبران آورده‌اند‌. خیلی چیزهای دیگر هم می‌توانند دینی بشوند‌. زمانی که برای "زیارت‌" آرامگاه لنین می‌رفتم، یاد مرقد "سلیمان بگ" بانه افتاده بودم‌. ما از مارکسیسم، لنینیسم یک آیین ساخته بودیم‌، با همه‌ی ریزه‌کاری‌هایش،‌ کتاب مقدس‌، مرقد و بارگاه‌، مفسر و فقیه‌.»



مصاحبه با امیر رضا امیر بختیار
تخریب آرامگاه حاجی ایلخانی بختیاری، در اردل

محمدرضا اسکندری: در پی تخریب بخش‌هایی از آرامگاه تاریخی امامقلی خان حاجی ایلخانی بختیاری، در شهرستان اردل استان چهارمحال بختیاری، تعدادی از بازماندگان ایشان اقدام به طرح دعوی در محاکم قضایی کردند. در همین حال دیروز خبرگزاری‌ها خبر از نابودی دو تپه باستانی در شهرستان شوش دادند. در این زمینه با نوه حاجی ایلخانی، رئیس فقید ایل بختیاری، امیر رضا امیر بختیار، در خصوص وضعیت این بنای تاریخی ایران و نیز دو تپه باستانی در شوش گفت‌وگویی کرده‌ام.



گفت و گو با عثمان مزین، وكیل دادگستری و نماینده انجمن دفاع از حقوق مصدومین شیمیایی سردشت
مصدومین شیمیایی سردشت بعد از ۲۱ سال

محمدرضا اسکندری: در اسفند ۱۳۸۷ بیست و یكمین سالگرد بمباران شیمیایی حلبچه در دانشگاه بین‌المللی قزوین به ابتكار دانشجویان كرد این دانشگاه برگزار شد. عثمان مزین از سخنرانان حاضر در این مراسم، در گفت و گو با زمانه می‌گوید: «کمک‌های قانونی، مادی صرفاً شامل مصدومین بالای بیست و پنج درصد خواهد بود و افراد کمتر از این میزان، محروم از کمک‌های مذکور هستند و افرادی نیز که به عنوان جانباز شیمیایی مورد تائید کمیسیون‌های پزشکی قرار نگرفته یا سالم تشخیص داده شده‌اند هیچ‌گونه حق و حقوقی ندارند و بنیاد مذکور خود را در مقابل آن‌ها مسئول و پاسخگو ندانسته و نمی‌داند.»